M.Tayfun Acarlı
Bütün TÜRK erkekleri bilir ki; "AT, AVRAT, SİLAH" deyimi TÜRK halkının gücünü, delikanlılığını, erkekliğini kısaca halkımızın değer yargılarını gösterir. Ben bu yazımda bu ünlü deyimin silah kısmını biraz inceleyelim istedim ve aldım kalemi elime.
Türk halkı olarak, bizim atalarımız da keskin kenarlı taşları, sivriltilmiş kemikleri, sopaları ilk silah olarak kullandı. Sonra ok ve yay geldi daha sonra dev yay BALİSTA ve KATAPULT yapıldı. Şimdiki modern topların atası sayılan 50 kg gülleri 500 metreye fırlatabilen MANCINIK lar yapıldı.
13. yy da barutun Avrupa'da tanınmasıyla ilk TOP lar üretilmeye başlandı. Bu dönemde top demek; demir bir boru içinde sıkıştırılmış taş gülle ile barut demekti. İşte Türk milletinin dünya silah sanayisine el attığı dönem bu dönemdir. Osmanlı döneminde 1389 yılında Kosova savaşında ilk kez Osmanlı topları kullanıldı. İstanbul'un fethinden sonra da Tophane semtinde kurulan modern dökümhanelerde EJDERHAN, BALYEMEZ, ZORBOZAN ve MİYANE gibi isimler verilen o döneme göre dev toplar döküldü. Bu toplar gürültüleri ve tahribatları ile bütün Avrupa'yı inletmişlerdir.
Topların ağırlığı nedeniyle savaşlar sırasında orduların taşınma zorluğu çekmesinden yola çıkılarak, topların çalışma prensibiyle çalışan ve piyadelerin savaş gücünü arttıracak ilk tüfek CANNON yapıldı. 14. yy. da JOHN KİEFFUS tarafından icat edildi. TABANCA ismini Farsça avuç içi - el ayası kelimesinden almıştır. Bu kelime İtalyanca’ da PİSTOLA, İngilizce’ de PİSTOL, Rusça’ da PİSTALET ve Osmanlı’ca da PİŞTOV olarak benimsendi.
Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğunda tabanca çok sevildi ve çeşitli çap ve modelde yaptıkları siparişlerle dünya silah sanayisine Bel Piştov'unu, Cep Piştov'unu, Rovelver Piştov'u, Kubur Piştov'u, Dokuz Patlar'ı, Hadit'i ve Şedit'i imal ettirdiler.
İlk patentli tabanca Elisa Heldon COLLEİER'in 1818'de İngilizler tarafından tescil edilen tabancadır. Bu tarihten tam yirmi yıl sonra Samuel COLT 1835 bu günkü toplu tabancaların esasını teşkil eden tabancasına patent aldı.
1860'da Amerika-Meksika savaşında Colt WALKER'ler imal edildi. Emile ve Leon NAGANT kardeşlerde dünyanın Avrupa yakasında 1895'de kendi tasarımları olan L.NAGANT toplu tabancayı piyasaya çıkardılar.
Toplu tabanca dünyası kıyasıya rekabet halinde iken, fişek = mermi rekabeti de son hızla devam ediyor ve yeni buluşlar birbirini kovalıyordu. Mukavva gövdeli pirinç tablalı VOLLANİC 1812'li yılların çığır açan imalatı oldu. Bilhassa Sporcular tarafından çok beğenilen bu fişek = mermi, ilk hızının çok düşük ve barut hakkının az olması nedeniyle askeri alanda pek itibar görmedi.
1857'de Smith WESSON firması metal kovanlı fişekleri üzerinde bulundurabilen Rovelver silindirine patent aldı. Amerika firmaları bu buluşla ve tek hareketli modellerle uğraşırken Avrupa'da BEAUMONT ADAMS çift hareketli tabancalar üretiyordu.
1870'de Smith WESSON bir hareketle tabancayı topuyla birlikte öne açılan model, tabancasıyla doldurma - boşaltma konusunda çığır açtı. Bu model tabancaya Ruslar rağbet gösterdi ve senelerce Smith WESSON'un ürettiği tabancaları satın aldı.
İngilizler'de Webley firmalarının çabalarıyla Smith Wesson'un bu modeli benzeriyle iç piyasayı elde tutmaya çalıştılar.
Smith Wesson Rusya'ya açılınca Amerika iç piyasası Colt firmasına kaldı. Ancak Colt Firması 1887 yılında şu anki toplu tabanca prensipleri ile çalışan ilk modeli yapıncaya kadar önemli gelişme yaşanmadı.
19. yy. da Albay G.V. FASBENY "tomatik rovelver"i üretti.
Yine aynı yüzyılda MAGNUM imal edildi.
Amerikan firmaları toplu tabanca üzerinde çalışa dursunlar, Avrupalı firmalar cep tabancaları adı altında yarı otomatik tabancaları üretip hızla piyasayı ele geçirmekte idiler.
Amerikalı mucit Hiram MAXİM kendisinin geliştirdiği Winchester tüfek üzerinde yaptığı tadilatlarla 1883'te makineli tüfeği üretti. Ticari başarı kazanan ilk otomatik tabanca 1893'te Alman kökenli ABD vatandaşı HUGO BORCHARDT tarafından yapıldı.
Borchardt'tan sonra MANNLICHER serisi silahlar öne çıktı. Sistem olarak çok beğenildi. 1895 yılında Alman PETER PAUL MAUSER kısa namlu hareketli sistemi ile çalışan tabancasıyla ortaya çıktı. 1896'da patent aldı ama 1898'e kadar piyasaya sürmedi.
Winston CHURCHILL genç bir süvari subayı iken omzundan sakatlanıp ve kılıç kullanamaz hale gelince MAUSER'in tabancasını kullanmaya başladı. Bu tabancanın ahşap kılıfı gerektiğinde dipçik gibi de kullanılması ile dikkat çekti. Ülkemizde KASALI MAVZER olarak bilinen tabanca 1899-1902 yıllarında ki Güney Afrika savaşından sonra dünyanın her tarafında satılmaya ve kullanılmaya başlandı.
Otomatik ve yarı otomatik silahlar Avrupa kıtasına özgüydü. Almanlar da bunun öncülüğünü yapmışlardır.
Bütün silah tarihinin en ünlü kişilerinden olan JOHN BROWNING 1890'da gaz basıncını tabancanın hareketli parçalarının çalışması için kullandı. Bu sistemde büyük bir güç vardı ve bu güç küçük silah imalatında beğeni ve büyük pazar kazandı.
1899 da Belçika'da yeni bir model tabanca daha imal etti ve 1900'de Colt, Browning patentine dayalı olarak otomatik dolduruşlu tabancalar üretti. "Ülkemizde Tuğralı Belçika olarak tanınır."
Yine 1900'lü yıllarda GEORGELUGER orijinal BORCHARDT dizaynına dayalı bir silah üretti ve kendi adıyla patent aldı. Başarılı olan bu silah Mauser'e kafa tuttu ve Alman Ordusu tarafından, çok beğenildi.
GLİSENTİ 1906'da imal edildi, dört yıl sonra İtalyan Ordusu tarafından kullanılmaya başlanıldıysa da 1915'de yerini BERATTA ‘ya bıraktı.
1907'de Avusturya-Macaristan Ordusu için RATHSTEYR yapıldı. 1911'e kadar kullanıldı.
Silah teknolojisi I. Dünya Savaşından sonra büyük gelişmeler gösterdi. Bu savaş sırasında tarafsız kalan İspanya kendi silah teknolojisini geliştirerek savaşan taraflara bol silah sattı.
1935'de Belçika'da BROWNING HI-POWER'in yapılması bütün silah firmalarını sarstı. Önce Belçika sonra Kanada standart askeri silah olarak bu tabancayı benimsediler. Piyasayı kaptırmamak için İtalyan BARETTA (Polish Radom)'u, Fransızlar MAP'ı, Ruslar TOKAREV'i ve Almanlar WALTHER F-38'i piyasaya sürdüler. (Alman Çıplağı)
Bu sırada Çekler de kooperatif şeklinde bir yapılanmaya girdiler. İlk önceleri Vizor adı altında 7.65 mm - 6.35 mm 22 cal gibi küçük çaplı tabancalar üreterek Avrupa'da yer edindiler. Daha sonra John Browning'in 1900 de yaptığı tabancayı ele alarak, WALTHER F-38'in tetik horoz sistemini COLT 1911'in emniyet sistemini ve ADAMS'ın çift hareketli çalışma sistemlerini birleştirerek bugün teşkilatımızda kullanılan Cz model 75'in atasını meydana getirdiler.
1900 Browning, Colt 1911 ve ZİG başta olmak üzere birçok modele ilham kaynağı olmuştur.
II. Dünya savaşından günümüze kadar meydana gelen gelişmeler ve artan terörizm olayları, silahları bilhassa güvenlik güçlerinin ayrılmaz parçaları yapmıştır.
Bu günlük bu kadar.
Saygılarımla.
